|
MEĐUNARODNI KRIVIČNI SUD ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU
TUŽILAC MEĐUNARODNOG SUDA
Tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, u skladu s ovlaštenjima iz člana 18. Statuta Međunarodnog suda, optužuje: RADISLAVA KRSTIĆA za GENOCID, ZLOČINE PROTIV ČOVJEČNOSTI i KRŠENJE ZAKONA ILI OBIČAJA RATA, kako slijedi:
1. Nakon izbijanja oružanog sukoba u Republici Bosni i Hercegovini u proljeće 1992. godine, vojne i paravojne snage bosanskih Srba zauzele su gradove, mjesta i sela u istočnom dijelu zemlje i učestvovale u kampanji etničkog čišćenja što je imalo za posljedicu masovni bijeg bosanskih Muslimana u enklave Srebrenice, Goražda i Žepe. 2. Dana 16. aprila 1993. godine Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija, postupajući u skladu sa poglavljem VII Povelje Ujedinjenih nacija, usvojio je rezoluciju broj 819, kojom je od svih strana u sukobu u Republici Bosni i Hercegovini zatraženo da se prema Srebrenici i okolini Srebrenice odnose kao prema "zaštićenoj zoni" koja neće biti izložena oružanim napadima niti bilo kakvom drugom činu neprijateljstva. 3. Dana 6. jula 1995, ili približno tog datuma, jedinice Drinskog korpusa Vojske Republike Srpske (VRS) granatirale su Srebrenicu i napale posmatračka mjesta Ujedinjenih nacija sa holandskom posadom koja su se nalazila u zaštićenoj zoni. Drinski korpus je nastavio napade na zaštićenu zonu Srebrenice do 11. jula 1995. godine, kada su snage "Drinskih vukova", Bratunačke brigade i drugih jedinica VRS-a ušle u Srebrenicu. 4. Bosanski Muslimani, muškarci, žene i djeca, koji su se zatekli u Srebrenici nakon početka napada VRS-a, opredijelili su se tada za jednu od dvije mogućnosti. Nekoliko hiljada žena, djece i nekolicina pretežno starijih muškaraca potražili su spas u krugu baze UN-a u Potočarima, unutar srebreničke zaštićene zone, gdje su zatražili zaštitu holandskog bataljona. Bosanski Muslimani - civili ostali su u Potočarima i okolini od 11. do 13. jula 1995. godine, i za to su ih vrijeme terorisali pripadnici VRS-a. Nakon toga su autobusima i kamionima pod kontrolom VRS-a odvoženi u područja izvan enklave. 5. Druga grupa, u kojoj je bilo otprilike 15.000 muškaraca bosanskih Muslimana, a uz njih i nekolicina žena i djece, okupila se uveče 11. jula 1995. u selu Šušnjari kod Srebrenice i u ogromnoj koloni krenula kroz šumu prema Tuzli. Otprilike jednu trećinu grupe činili su naoružani bosanski Muslimani, pripadnici vojske. Ostali su bili nenaoružani pripadnici vojske i civili. 6. Dana 12. jula 1995. godine, ili približno tog datuma, Ratko Mladić i RADISLAV KRSTIĆ, kao i drugi predstavnici VRS-a i civilnih vlasti bosanskih Srba, sastali su se u hotelu "Fontana" u Bratuncu sa holandskim vojnim starješinama i predstavnicima izbjeglih bosanskih Muslimana iz Potočara. Na tom sastanku je Ratko Mladić objasnio prisutnima da će on nadgledati "evakuaciju" izbjeglica iz Potočara i tražio je da vidi sve muškarce bosanske Muslimane između otprilike 16 i 60 godina radi provjere da među njima nema ratnih zločinaca. 7. Dana 12. jula 1995. godine, ili približno tog datuma, u prisustvu Ratka Mladića i RADISLAVA KRSTIĆA, u blizinu vojne baze UN-a u Potočarima stiglo je pedeset do šezdeset autobusa i kamiona. Ubrzo nakon dolaska tih vozila počela je deportacija izbjeglica bosanskih Muslimana. Kad su bosanski Muslimani - žene, djeca i muškarci - počeli ulaziti u autobuse i kamione, bosanski Srbi, pripadnici vojske, odvajali su muškarce od žena i djece i pritvarali muškarce u Potočarima i oko Potočara. 8. Od večeri 11. jula 1995. do jutra 12. jula 1995. bosanski Muslimani okupljeni u Šušnjarima formirali su ogromnu kolonu i krenuli da se kroz šumu pješice probiju do Tuzle. 9. Snage bosanskih Srba, pripadnici Bratunačke, Zvorničke i Milićke brigade, dijelovi 5. inžinjerijskog bataljona, 65. zaštitnog puka i specijalnih snaga MUP-a uz podršku oklopnih transportera, tenkova, oruđa protivvazdušne odbrane i artiljerije, zauzele su položaje duž ceste Bratunac-Milići u namjeri da presretnu kolonu. Neki od naoružanih pripadnika iz kolone bosanskih Muslimana u povlačenju ušli su u borbu sa snagama bosanskih Srba. Na hiljade bosanskih Muslimana iz kolone u povlačenju bilo je zarobljeno ili su se sami predali vojnim snagama bosanskih Srba kojima su komandovali i rukovodili Ratko Mladić i RADISLAV KRSTIĆ. 10. Od 11. jula 1995. do 18. jula 1995. godine, snage VRS-a kojima su komandovali i rukovodili Ratko Mladić i RADISLAV KRSTIĆ, učestvovale su u brojnim slučajevima oportunističkog ubijanja muškaraca bosanskih Muslimana, ubrzo nakon njihovog zarobljavanja, kao i u sistematskoj likvidaciji po kratkom postupku bosanskih Muslimana, muškaraca, koji su pritvoreni i ubijeni na mjestu pritvaranja, i drugih koji su odvoženi na razna gubilišta širom teritorije koja je bila pod kontrolom Drinskog korpusa VRS-a. Pripadnici snaga VRS-a, pod komandom i rukovodstvom Ratka Mladića i RADISLAVA KRSTIĆA likvidirali su hiljade muškaraca, bosanskih Muslimana. 11. Između 11. jula 1995. i 18. jula 1995. godine, snage VRS-a kojima su komandovali i rukovodili Ratko Mladić i RADISLAV KRSTIĆ istjerale su ili ubile najveći dio bosanskog muslimanskog stanovništva u srebreničkoj enklavi. Te akcije imale su za posljedicu to da su snage VRS-a praktično eliminisale svako prisustvo bosanskih Muslimana na području srebreničke enklave, čime je nastavljena kampanja etničkog čišćenja započeta u proljeće 1992. godine.
12. RADISLAV KRSTIĆ je prije oružanog sukoba u Bosni i Hercegovini bio potpukovnik JNA. Krstić je bio na dužnosti komandanta 2. romanijske motorizovane brigade, koja je najprije bila u sastavu Sarajevsko-romanijskog korpusa, ali je kasnije, u novembru 1992. godine, pripojena Drinskom korpusu. Ostao je na dužnosti komandanta brigade do kraja 1994. godine. Od oktobra 1994. do 12. jula 1995. godine, bio je načelnik štaba/zamjenik komandanta Drinskog korpusa VRS-a. U junu 1995. godine unaprijeđen je u čin general-majora. Na dan 13. jula 1995. preuzeo je komandu Drinskog korpusa. Njegovo preuzimanje dužnosti komandanta saopšteno je u javnosti 20. jula 1995. godine. U aprilu 1998. godine unaprijeđen je u čin general-potpukovnika, a u trenutku hapšenja bio je na dužnosti komandanta 5. korpusa VRS-a u Sokolcu.
13. U trenutku kada je započela operacija Srebrenica, 6. jula 1995. ili približno tog datuma, RADISLAV KRSTIĆ je imao čin general-majora i obavljao dužnost načelnika štaba/zamjenika komandanta Drinskog korpusa. Kao načelnik štaba/zamjenik komandanta Drinskog korpusa, RADISLAV KRSTIĆ je bio odgovoran za upravljanje djelatnostima štaba korpusa. Bio je odgovoran za praćenje aktivnosti svih jedinica i aktivnosti u zoni odgovornosti korpusa, a uz to je bio i savjetnik komandanta korpusa. Kao načelnik štaba istovremeno je obavljao i dužnost zamjenika komandanta korpusa, s ovlaštenjem da u odsustvu komandanta u njegovo ime izdaje naređenja i da izdaje dopunska naređenja kako bi osigurao izvršavanje naređenja komandanta. Kada je 13. jula 1995. RADISLAV KRSTIĆ postao komandant Drinskog korpusa, njegove su se odgovornosti povećale, obuhvatajući i planiranje i rukovođenje aktivnostima svih potčinjenih jedinica u njegovoj zoni odgovornosti, kao i praćenje njihovih aktivnosti kako bi osigurao da se njegova naređenja izvršavaju.
14.1. Oružane snage Republike Srpske sastojale su se od Vojske Republike Srpske (VRS) i jedinica Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske. 14.2. U julu 1995, Oružane snage Republike Srpske bile su pod komandom i rukovodstvom vrhovnog komandanta Radovana Karadžića. Njegov štab nalazio se na Palama. (Vidi Prilog C) 14.3. Struktura Vojske Republike Srpske (VRS) bila je takva da je Glavni štab Vojske Republike Srpske (VRS), koji je imao sjedište u Han Pijesku i kojim je komandovao general Ratko Mladić, bio neposredno podređen vrhovnom komandantu. Komandant Glavnog štaba bio je zadužen da izdaje propise, naređenja i uputstva za sprovođenje dokumenata koje je izdao vrhovni komandant, te da vrši komandne dužnosti koje mu povjeri vrhovni komandant. Glavni štab Vojske Republike Srpske (VRS) sastojao se od štabnih oficira i pomoćnog štabnog osoblja, te specijalnih vojnih jedinica poput 65. zaštitnog puka, koji je bio predviđen da Glavnom štabu pruža zaštitne i borbene usluge, i 10. diverzantskog odreda, obučenog za operacije iza neprijateljskih linija i druge specijalne borbene zadatke. (Vidi Prilog C) 14.4. Ogromna većina borbenih snaga same Vojske Republike Srpske (VRS) bila je podijeljena na šest geografski omeđenih korpusa koji su svi bili podređeni generalu Mladiću i pod njegovom komandom, a time i pod komandom vrhovnog komandanta Radovana Karadžića. U julu 1995, ti su korpusi obuhvatali: Drinski korpus, 1. krajiški korpus, 2. krajiški korpus, Sarajevsko-romanijski korpus, Hercegovački korpus i Istočno-bosanski korpus. (Vidi Prilog C) 14.5. Svaki od gore navedenih šest korpusa imao je svog vlastitog komandanta i komandni štab, a svi su oni bili direktno potčinjeni generalu Mladiću u skladu sa lancem komandovanja u Vojsci Republike Srpske (VRS). (Vidi Prilog C) 14.6. General RADISLAV KRSTIĆ bio je komandant Drinskog korpusa od 13. jula 1995. do kraja rata. Prije unapređenja u komandanta, general RADISLAV KRSTIĆ bio je načelnik štaba/zamjenik komandanta Drinskog korpusa, na kojem je položaju bio od oktobra 1994. (Vidi Prilog D) 14.7. Kao komandant korpusa u Vojsci Republike Srpske (VRS), general RADISLAV KRSTIĆ planirao je, pripremao, naređivao, koordinisao i nadzirao operacije svog korpusa putem štaba komande a prvenstveno putem načelnika štaba, oficira zaduženog da upravlja radom štaba komande, da sprovodi i omogući što efikasnije sprovođenje naređenja komandanta štabu i potčinjenim jedinicama, tj. brigadama, bataljonima i pukovima pod njegovom komandom. Komandanti jedinica potčinjenih korpusu – a tu su spadali komandanti brigada, bataljona i pukova – koji su bili odgovorni komandantu korpusa neposredno ili preko njegovog načelnika štaba. 14.8. Dužnosti načelnika štaba i zamjenika komandanta Drinskog korpusa uvijek je obavljala ista osoba. U slučaju odsustva, nemogućnosti ili spriječenosti komandanta, načelnik štaba/zamjenik komandanta je automatski i bez posebnog ovlašćenja preuzimao i vršio komandnu vlast nad jedinicama korpusa u skladu s opštim smjernicama komandanta. Tužilaštvo je mišljenja da je u tim okolnostima položaj načelnika štaba/zamjenika komandanta položaj nadređenosti u smislu člana 7(3) Statuta Međunarodnog suda, te da sem toga lice na tom položaju može biti krivično odgovorno shodno članu 7(1) Statuta Međunarodnog suda. 14.9. Na čelu štaba Drinskog korpusa nalazio se načelnik štaba, kako je opisano u stavu 13. i 14.8 u ranijem tekstu. Štab komande sa sjedištem u Vlasenici imao je tri specijalizovana organa, a svakom od njih na čelu je bio pomoćnik komandanta. Ti specijalizovani organi bili su organ bezbjednosti, organ za moral, vjerska i pravna pitanja i organ za pozadinu (tj. logistiku). Sem gorepomenutih specijalizovanih organa, štab korpusa imao je desetak operativnih organa koji su bili zaduženi za dnevno planiranje, operacije i borbeno funkcionisanje korpusa. Ti operativni organi obuhvatali su odeljenje za operativno-nastavne poslove, odjeljenje za obavještajne poslove, odjeljenje za oklopno-mehanizovane jedinice, atomsko-biološko-hemijsko odjeljenje, inžinjeriju, artiljerijsko-raketno odjeljenje, vezu, odjeljenje za protiv-vazdušnu odbranu, odeljenje za personalne poslove i odjeljenje za elektronsko obezbjeđenje. (Vidi Prilog D) 14.10. Drinski korpus sačinjavalo je otprilike 15.000 vojnika organizovanih u 13 geografski određenih potčinjenih jedinica, i to: 1. zvornička pješadijska brigada, 1. vlasenička laka pješadijska brigada, 1. birčanska laka pješadijska brigada, 1. milićka laka pješadijska brigada, 1. bratunačka laka pješadijska brigada, 2. romanijska motorizovana brigada, 1. podrinjska laka pješadijska brigada, 5. podrinjska laka pješadijska brigada, 5. mješoviti artiljerijski puk, 5. bataljon vojne policije, 5. inžinjerijski bataljon, 5. bataljon veze i Samostalni pješadijski bataljon Skelani. (Vidi Prilog E) 14.11. Svaka od brigada, pukova i bataljona pomenutih u stavu 14.10 imala je sopstveni štab komande i brojne potčinjene jedinice u vidu bataljona, četa i vodova. Komanda i ljudstvo Milićke, Bratunačke i Zvorničke brigade Drinskog korpusa odigrali su značajnu ulogu u zločinima za koje se optuženi terete i u ovoj optužnici. Stoga u nastavku navodimo komandnu strukturu dotičnih brigada:
Štab komande Potčinjene jedinice
Štab komande Potčinjene jedinice
Štab komande Potčinjene jedinice
14.13. Sem jedinica pobrojenih u stavu 14.10 i 14.11, u predmetno vrijeme su u zoni odgovornosti Drinskog korpusa bile prisutne i jedinice Glavnog štaba Vojske Republike Srpske (VRS), jedinice drugih korpusa Vojske Republike Srpske (VRS), snage "specijalne policije" Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske (RS) i redovne opštinske policije. Konkretno, te jedinice su obuhvatale:
14.14. Svi subjekti opisani u stavu 14.13 bili su jedinice Vojske Republike Srpske (VRS) ili jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske (RS), legalno organizovani i uspostavljeni u skladu s odgovarajućim zakonima Republike Srpske, i pod komandom pojedinaca imenovanih u skladu s odgovarajućim zakonima Republike Srpske. 14.15. Geografsko područje srebreničke enklave bilo je u potpunosti obuhvaćeno zonom odgovornosti Drinskog korpusa Vojske Republike Srpske (VRS). (Vidi Priloge A i B) Konkretno, srebrenička enklava nalazila se na teritoriji za koju su bili odgovorni 1. bratunačka laka pješadijska brigada, 1. milićka laka pješadijska brigada i Samostalni bataljon Skelani. Nadalje, sva krivična djela za koja se tereti u ovoj optužnici dogodila su se u zoni odgovornosti Drinskog korpusa, prvenstveno u zonama odgovornosti 1. zvorničke brigade, 1. milićke lake pješadijske brigade i 1. bratunačke lake pješadijske brigade.
15. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optužnica, u Republici Bosni i Hercegovini vladalo je stanje oružanog sukoba. 16. Za sve to vrijeme RADISLAV KRSTIĆ bio je obavezan da se pridržava zakona ili običaja rata. 17. Sva djela i propusti koji se terete kao zločini protiv čovječnosti bili su dio rasprostranjenih ili sistematskih napada uperenih protiv civilnog bosanskog muslimanskog stanovništva u Srebrenici i okolini. 18. RADISLAV KRSTIĆ snosi individualnu odgovornost za zločine za koje se tereti u ovoj optužnici, prema članu 7(1) Statuta Međunarodnog suda. Individualna krivična odgovornost uključuje činjenje, planiranje, podsticanje, naređivanje ili pomaganje i podržavanje na bilo koji drugi način planiranja, pripreme ili izvršenja bilo kojeg od krivičnih djela koja se navode u članu 2 do 5 Statuta Međunarodnog suda. 19. RADISLAV KRSTIĆ takođe, ili alternativno, kao komandant snosi krivičnu odgovornost za postupke svojih potčinjenih u skladu sa članom 7(3) Statuta Međunarodnog suda. Takva krivična odgovornost jeste odgovornost pretpostavljenog za postupke svog podređenog ako je znao, ili je bilo razloga da zna, da će njegov podređeni počiniti takva djela, ili ih je već počinio, a pretpostavljeni nije preduzeo potrebne i razumne mjere da ih spriječi ili da kazni počinioce. 20. Opšti navodi iz stavova 15 do 19 ponovo se navode i sadržani su u
svakoj pojedinačnoj tački optužnice koja slijedi. OPTUŽBE TAČKE 1-2 21. U periodu od otprilike 11. jula 1995. do 1. novembra 1995. godine, RADISLAV KRSTIĆ, u namjeri da uništi dio bosansko-muslimanskog naroda kao nacionalnu, etničku ili vjersku grupu: a) ubijao je pripadnike te grupe, i 22. U periodu otprilike između 11. jula 1995. i 1. novembra 1995. godine RADISLAV KRSTIĆ je planirao, podsticao, naređivao ili na drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu i vršenje oportunističkog ubijanja zarobljenih muškaraca, bosanskih Muslimana, iz zaštićene zone Srebrenica od strane pripadnika VRS. 23. U periodu od otprilike 11. jula 1995. do 1. novembra 1995. godine, RADISLAV KRSTIĆ je planirao, podsticao, naređivao ili na drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu i izvršenje planskog i organizovanog masovnog pogubljenja hiljada zarobljenih muškaraca bosanskih Muslimana, iz zaštićene zone Srebrenica. 24. Masovno i organizovano ubijanje muškaraca, bosanskih Muslimana, do kojeg je došlo na nekoliko raznih lokacija unutar srebreničke enklave i oko nje od 11. jula 1995. do 18. jula 1995, odigralo se, između ostalog, i na sljedećim mjestima:
25. U toku i nakon oportunističkih ubistava i masovnih pogubljenja koja su se dešavala od 11. jula do 1. novembra 1995. godine, RADISLAV KRSTIĆ nije preduzeo istragu niti kaznio bilo koga od svojih potčinjenih u VRS-u koji su bili odgovorni za ta ubijanja i pogubljenja. Naprotiv, RADISLAV KRSTIĆ i jedinice pod njegovom komandom, učestvovali su u organizovanoj i širokoj akciji prikrivanja i zataškavanja tih ubijanja i pogubljenja, zakopavanjem tijela žrtava na osamljenim mjestima širom tog područja. 26. Kad je postalo jasno da je međunarodna zajednica saznala za ubijanja i pogubljenja proizašla iz napada na zaštićenu zonu Srebrenice, RADISLAV KRSTIĆ i jedinice pod njegovom komandom, učestvovali su u još jednom pokušaju prikrivanja ubijanja i pogubljenja tako što su iskopavali tijela iz prvobitnih masovnih grobnica i prebacivali ih u druge grobnice. Vojna lica, pripadnici VRS-a ili njihovi predstavnici, pod komandom RADISLAVA KRSTIĆA, raskopali su sljedeće grobnice navedene od broja 26.1 do broja 26.5 i tijela prebacili na druga mjesta:
Tačke optužnice Svojim djelima i propustima opisanim u stavovima 21 do 26, RADISLAV KRSTIĆ je počinio:
Alternativno,
TAČKA 3 27. Povezujući ih s ovom tačkom optužnice, Tužilac ponovo navodi i uvrštava u njen sadržaj stavove od broja 21 do broja 26. Svojim djelima i propustima opisanim u stavovima od broja 21 do broja 26 RADISLAV KRSTIĆ počinio je djelo
TAČKE 4-5 28. Povezujući ih s ovom tačkom optužnice, Tužilac ponovo navodi i uvrštava u njen sadržaj stavove od broja 21 do broja 26. Svojim djelima i propustima opisanim u stavovima 21 do 26 RADISLAV KRSTIĆ je počinio
TAČKA 6 29. Povezujući ih s ovom tačkom optužnice, Tužilac ponovo navodi i uvrštava u njen sadržaj stavove 4, 6, 7, 11, kao i od broja 22 do broja 26. 30. Počevši od 11. jula 1995. godine pa sve do 1. novembra 1995. godine, RADISLAV KRSTIĆ je počinio, planirao, podsticao, naređivao ili na drugi način pomagao i pridržavao planiranje, pripremu i izvršenje zločina protiv čovječnosti, to jest, progona civila, bosanskih Muslimana, na političkoj, rasnoj ili vjerskoj osnovi, u Srebrenici i okolini. 31. Krivično djelo progona počinjeno je, izvršeno i izvedeno sljedećim putem odnosno na sljedeći način:
Tim djelima i propustima, te djelima i propustima opisanim u stavovima 4, 6, 7, 11, kao i od broja 22 do broja 26, RADISLAV KRSTIĆ počinio je:
TAČKE 7 – 8 32. Povezujući ih s ovom tačkom optužnice, Tužilac ponovo navodi i uvrštava u njen sadržaj gore navedene stavove 4, 6, 7, 11, 24.1, 24.3, 24.4, 24.5, 24.6, 24.8, 24.9 i 24.11. 33. Od 11. jula 1995. do 13. jula 1995. RADISLAV KRSTIĆ je počinio, planirao, podsticao, naređivao ili na drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu i izvršenje zločina protiv čovječnosti, odnosno deportaciju ili prisilno odvođenje bosanskih Muslimana iz enklave Srebrenica.
Alternativno,
/potpis na originalu/ 27. oktobar 1999. |