|
MEĐUNARODNI KRIVIČNI SUD ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU
TUŽILAC SUDA
OPTUŽNICA
Richard J. Goldstone, tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, u skladu sa ovlašćenjem iz člana 18 Statuta Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (Statut Suda), navodi: 1. Ova optužnica tereti lica odgovorna za masovno ubistvo oko 260 zarobljenih muškaraca ne-Srba, na Ovčari, kod Vukovara u Hrvatskoj, koji su 20. novembra 1991. godine bili odvedeni iz vukovarske bolnice. 2. Grad Vukovar se nalazi na području istočne Slavonije u Hrvatskoj, na obali reke Dunav koja na tom mestu predstavlja granicu između Republike Srbije i Republike Hrvatske. Prema popisu stanovništva iz 1991, opština Vukovar, koja je obuhvatala sam grad i okolna sela, brojala je 84 189 stanovnika od kojih je bilo 36 910 Hrvata (43,8 %), 31 445 Srba (37,4 %), 1 375 Mađara (1,6 %), 6 124 Jugoslovena (7,3 %) i 8 335 ostalih (9,9 %). 3. Nakon referenduma o budućnosti Hrvatske u jugoslovenskoj federaciji, održanog 19. maja 1991. godine u Republici Hrvatskoj, Hrvatska je 25. juna 1991. proglasila nezavisnost. Na zahtev Evropske zajednice, stupanje nezavisnosti na snagu je odloženo do 8. oktobra 1991. 4. Ubrzo nakon proglašenja nezavisnosti 25. juna 1991. godine, Srbi koji su živeli u Hrvatskoj su pojačali oružanu pobunu koju su započeli nekoliko meseci pre toga, a koju su hrvatske vlasti pokušale da suzbiju. Savezna vojska, Jugoslovenska narodna armija (JNA), je intervenisala pruživši podršku srpskim pobunjenicima. 5. Krajem avgusta 1991, nakon što je napala nekolicinu okolnih sela nastanjenih uglavnom nesrpskim stanovništvom, JNA je opkolila grad Vukovar i započela njegovu opsadu. Istovremeno s opsadom, JNA je otpočela i stalni artiljerijski napad na grad, u kojem je poginulo na stotine lica i uništena većina zgrada u gradu. JNA i srpske paravojne snage su takođe pokrenule napade pešadijom i oklopnim snagama koji su na kraju doveli do pada Vukovara 18. novembra 1991. godine. JNA i srpske paravojne snage su potom zauzele ono što je preostalo od grada. 6. Glavnu odgovornost za napad i zauzimanje Vukovara koje je usledilo iza toga je imala Gardijska brigada iz Beograda kojom je komandovao pukovnik Mile MRKŠIĆ. Pukovniku MRKŠIĆU je bio podređen major Veselin ŠLJIVANČANIN, koji je imao direktnu operativnu komandu nad snagama JNA na samom području grada. Major ŠLJIVANČANIN je bio oficir zadužen za sigurnost u Gardijskoj brigadi, a komandovao je i bataljonom vojne policije u sastavu te brigade. Drugi deo brigade koji je imao aktivnu ulogu u opsadi i zauzimanju grada je bila specijalna jedinica pešadije pod komandom kapetana Miroslava RADIĆA, bliskog saradnika majora ŠLJIVANČANINA. 7. Poslednjih dana opsade, nekoliko stotina ljudi je potražilo sklonište u vukovarskoj bolnici blizu centra grada, verujući da će bolnica biti evakuisana u prisustvu neutralnih međunarodnih posmatrača. Evakuacija je bila dogovorena u Zagrebu u pregovorima između JNA i hrvatske vlade 18. novembra 1991. Osim bolesnih i ranjenih, u krugu bolnice su se okupili civili, članovi porodica bolničkog osoblja, kao i vojnici koji su branili grad, od kojih su se neki predstavljali kao pacijenti ili bolničko osoblje. 8. Poslepodne 19. novembra 1991. godine, jedinice JNA su ušle u vukovarsku bolnicu i preuzele kontrolu nad njom. Oni koji su se zatekli u bolnici nisu pružili nikakav otpor. Rano sledećeg jutra major ŠLJIVANČANIN je naložio sestrama i lekarima da dođu na sastanak. Dok je medicinsko osoblje bilo na sastanku, JNA i pripadnici srpskih paravojnih snaga su na brzinu odveli oko 400 muškaraca iz bolnice. Među onima koji su tako odvedeni, bilo je ranjenih pacijenata, bolničkog osoblja, vojnika koji su branili grad, hrvatskih političkih aktivista i drugih civila. Do završetka sastanka medicinskog osoblja s majorom ŠLJIVANČANINOM vojnici su odveli gotovo sve muškarce koji su se nalazili u bolnici. 9. Vojnici su ukrcali oko 300 tih muškaraca u autobuse i tu ih držali pod stražom JNA. Kasnije tog jutra autobusi su napustili krug bolnice i krenuli kroz centar Vukovara prema kasarni JNA u južnom delu grada. U kasarni su ljudi zadržani oko dva sata u autobusima. Za to vreme, po naređenju majora ŠLJIVANČANINA, petnaestorica od tih muškaraca su izvedena iz autobusa, zato što su, izgleda, pripadali bolničkom osoblju ili su bili u rodbinskoj vezi sa članovima bolničkog osoblja. 10. Preostali muškarci su zatim odveženi u jednu zgradu na poljoprivrednom imanju Ovčara, oko četiri kilometra jugoistočno od Vukovara. Tamo su JNA i pripadnici srpskih paravojnih snaga izveli ljude iz autobusa i prisilili ih da protrče između dva reda vojnika koji su ih tukli dok su prolazili. Vojnici su zatim nastavili da ih tuku nekoliko sati unutar zgrade na poljoprivrednom imanju. Najmanje dvojica su umrla od posledica premlaćivanja. Oko sedmorica su puštena pošto su prisutni Srbi intervenisali u njihovu korist. Ti ljudi su odveženi natrag u Vukovar. 11. Preostali ljudi su zadržani u toj zgradi na Ovčari. Srpske vlasti su zabeležile identifikacijske podatke za svaku pojedinu osobu, a zatim su razdelili ljude u grupe po deset do dvadeset osoba. Vojnici su jednu po jednu grupu ljudi ukrcavali u kamion koji je zatim s jednom grupom ljudi napuštao poljoprivrednu zgradu i ubrzo se vraćao prazan. 12. Kamion je iz poljoprivredne zgrade na Ovčari odlazio u pravcu juga, putem za Grabovo. Oko 1 100 metara jugoistočno od zgrade, kamion je skretao levo i nastavljao u pravcu severoistoka poljskim putem koji je vodio između obrađenog polja s leve strane i šumovitog klanca s desne. Na početku klanca, otprilike 900 metara od puta Ovčara-Grabovo, vojnici su izvodili ljude iz kamiona. 13. Na tom mestu su bile snage JNA i srpske paravojske, pod komandom i nadzorom pukovnika Mileta MRKŠIĆA, kapetana Miroslava RADIĆA i majora Veselina ŠLJIVANČANINA, i to na severnoj strani te lokacije. U večernjim satima 20. novembra 1991, ti vojnici su, pucajući u pravcu juga, ubili oko 260 ljudi. Nakon ubistava, tela žrtava su buldožerom zakopana u masovnu grobnicu na istoj lokaciji. 14. Od 300 ljudi koji su ujutro 20. novembra 1991. godine odvedeni iz vukovarske bolnice, 261 se vode kao nestali. Svi su oni bili živi po završetku neprijateljstava u Vukovaru i svi su pod stražom JNA odvedeni prvo u kasarnu JNA, a potom na imanje na Ovčari. Otada nisu viđeni živi. Slede imena tih ljudi s imenom oca u zagradi i datumom rođenja :
15. Mile MRKŠIĆ, rođen 20. jula 1947. u okolini Vrginmosta, Hrvatska, je bio pukovnik JNA i komandant Gardijske brigade koja je imala glavnu odgovornost za napad na Vukovar. Nakon opsade Vukovara unapređen je u čin generala u Jugoslovenskoj armiji (JA) da bi kasnije postao komandant vojske "Republike Srpske Krajine". 16. Miroslav RADIĆ, star oko 35 godina, je bio kapetan JNA. Komandovao je specijalnom jedinicom pešadije u sastavu Gardijske brigade iz Beograda. 17. Veselin ŠLJIVANČANIN, rođen 1953. u okolini Žabljaka, Crna Gora, je bio major JNA, komandant bataljona vojne policije i oficir zadužen za sigurnost u Gardijskoj brigadi. Bio je operativni komandant snaga JNA u poslednjoj fazi opsade Vukovara. Nakon toga je unapređen u čin pukovnika i danas komanduje jednom brigadom JA u Podgorici, Crna Gora.
18. Ukoliko nije drugačije navedeno dalje u optužnici, sva dela i propusti navedeni u ovoj optužnici su se dogodili u toku meseca novembra 1991. godine u opštini Vukovar u Republici Hrvatskoj na području bivše Jugoslavije. 19. Za sve vreme na koje se odnosi ova optužnica na području bivše Jugoslavije je trajalo stanje međunarodnog oružanog sukoba. 20. Za sve vreme na koje se odnosi ova optužnica sva lica opisana u ovoj optužnici kao žrtve su bila zaštićena Ženevskim konvencijama iz 1949. godine. 21. Za sve vreme na koje se odnosi ova optužnica svi optuženi u ovoj optužnici su bili dužni da se pridržavaju zakona i običaja koji se odnose na vođenje rata, uključujući Ženevske konvencije iz 1949. godine. 22. Sva dela i propusti koji se terete kao zločini protiv čovečnosti su bili deo rasprostranjenog, sistematskog ili masovnog napada na nesrpske stanovnike opštine Vukovar. 23. Svaki pojedini optuženi snosi ličnu odgovornost za zločine za koje se tereti u ovoj optužnici, u skladu sa članom 7(1) Statuta Suda. Lična krivična odgovornost uključuje izvršenje, planiranje, podsticanje, izdavanje naređenja ili pomaganje i učešće na neki drugi način u planiranju, pripremi ili izvršenju zločina navedenih u članovima od 2 do 5 Statuta Suda. 24. Svaki pojedini optuženi je takođe krivično odgovoran kao komandant za dela svojih potčinjenih prema članu 7(3) Statuta Suda. Krivična odgovornost komandanta jeste odgovornost nadređenog oficira za dela koja su izvršili njegovi potčinjeni ako je on znao ili imao razloga da zna da će njemu potčinjena osoba da izvrši takva dela ili da je to učinila, a nadređeni je propustio da preduzme neophodne i odgovarajuće mere kako bi sprečio takva dela ili kaznio njihove izvršioce. 25. Tačke od 18 do 24 su ponovo navedene i sadržane u svakoj dole iznesenih optužbi.
26. Oko 20. novembra 1991. godine, JNA i pripadnici srpskih paravojnih snaga, pod komandom ili nadzorom Mileta MRKŠIĆA, Miroslava RADIĆA i Veselina ŠLJIVANČANINA, odveli su oko 260 ljudi iz vukovarske bolnice, te ih zatim prevezli u jednu poljoprivrednu zgradu na Ovčari gde su ih nekoliko sati tukli. Posle toga, vojnici pod komandom ili nadzorom Mileta MRKŠIĆA, Miroslava RADIĆA i Veselina ŠLJIVANČANINA su te ljude, u grupama od 10 do 20, prevezli na mesto između Ovčare i Grabova gde su u njih pucali i poubijali ih. Svojim delima i propustima Mile MRKŠIĆ, Miroslav RADIĆ i Veselin ŠLJIVANČANIN, snose krivičnu odgovornost za:
_____________________, 1995. Hag, Holandija |