|
MEĐUNARODNI KRIVIČNI SUD ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU PREDMET BROJ: IT-95-8-PT
TUŽILAC SUDA
IZMIJENJENA OPTUŽNICA
Tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, u skladu s ovlašćenjem iz člana 18 Statuta Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju (nadalje Statut Međunarodnog suda), optužuje: Duška SIKIRICU, zvanog "Sikira", za genocid, saučesništvo
u izvršenju genocida, zločine protiv čovječnosti i kršenje
zakona i običaja ratovanja, kako se u produžetku navodi, i OPŠTI PODACI: 1. Opština Prijedor nalazi se u sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine. Prema popisu stanovništva iz 1991. godine, brojila je ukupno 112.543 stanovnika, od kojih se 49.351 (43,9%) izjasnilo kao Muslimani; 47.581 (42,3%) izjasnilo se kao Srbi; 6.316 (5,6%) izjasnilo se kao Hrvati; 6.459 (5,7%) izjasnilo se kao Jugosloveni; a 2.836 (2,5%) stanovnika se izjasnilo kao pripadnici drugih nacionalnosti. Opština se prostire duž jedne od glavnih saobraćajnica u bivšoj Jugoslaviji, u pravcu istok-zapad. Srpske vođe su je smatrale strateškom lokacijom zato što je taj koridor povezivao srpske oblasti u hrvatskoj Krajini na zapadu sa Republikom Srpskom na istoku. 2. Nakon što su Slovenija i Hrvatska proglasile nezavisnost od Jugoslavije 1991. godine i nakon izbijanja rata, izgledalo je sve vjerovatnije da će i Bosna i Hercegovina proglasiti nezavisnost. Srpske vođe u Bosni, međutim, željele su da Bosna i Hercegovina ostane u sastavu Jugoslavije. Kako je vrijeme prolazilo i bivalo jasno da neće moći zadržati Bosnu i Hercegovinu unutar jugoslovenske federacije, srpske vlasti u Bosni, predvođene Srpskom demokratskom strankom (SDS), počele su faktički da stvaraju zasebnu srpsku teritoriju u Bosni i Hercegovini. 3. Prema shvatanjima vođa SDS-a, najveći problem u stvaranju i kontroli srpske teritorije predstavljao je značajan broj bosanskih Muslimana i Hrvata koji su takođe živjeli u oblastima na koja su oni polagali pravo. Prema tome, značajan aspekt plana za stvaranje nove srpske teritorije predstavljalo je trajno uklanjanje ili "etničko čišćenje" skoro cjelokupnog bosansko-muslimanskog i bosansko-hrvatskog stanovništva. 4. U ranim jutarnjim satima 30. aprila 1992. godine srpske snage su fizički preuzele kontrolu nad gradom Prijedorom. Preuzimanje kontrole je pokrenulo slijed događaja koji će do kraja godine dovesti do smrti ili prinudnog odlaska većine bosansko-muslimanskog i bosansko-hrvatskog stanovništva opštine.
5. Odmah po preuzimanju vlasti u Prijedoru, prema bosanskim Muslimanima, bosanskim Hrvatima i nekim drugim nesrpskim stanovnicima, uvedena su oštra ograničenja u svim aspektima života, uključujući slobodu kretanja i pravo na zaposlenje. Ta ograničenja dovela su do potiskivanja bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata u sela i one dijelove opštine u kojima su živjeli. Od kraja maja pripadnici srpskih vojnih, paravojnih i policijskih snaga otpočeli su žestoke napade i u širokim razmjerama na te krajeve. Srpske snage su zarobile bosanske Muslimane i bosanske Hrvate koji su preživjeli prve artiljerijske i pješadijske napade i prebacile ih u logore i centre za pritvor koji su bili osnovani i radili po direktivi srpskih vlasti u Bosni. 6. Od 24. maja 1992. do 30. avgusta 1992, vlasti bosanskih Srba u opštini Prijedor bespravno su odvojile, privele i zatvorile u logore u Omarskoj, Keratermu i Trnopolju preko 6.000 bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i ostalih ne-Srba iz prijedorskog kraja. U logoru Omarska bili su zatvoreni, između ostalih, vojnosposobni muškarci i politički, privredni, društveni i intelektualni prvaci bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata. U logoru je bilo zatvoreno oko 37 žena. U logoru Trnopolje većinu zatvorenika činile su žene - bosanske Muslimanke i bosanske Hrvatice, djeca i stariji, mada su tamo bili zatvoreni i muškarci, bilo sa porodicama ili sami. U logoru Keraterm većina zatvorenika bili su vojnosposobni muškarci. 7. Logor Omarska je bio smješten u bivšem rudarskom kompleksu u selu Omarska, udaljenom otprilike 20-25 kilometara od grada Prijedora. Uslovi života u Omarskoj bili su surovi i nehumani. Način upravljanja u logoru bio je takav da je doveo do fizičke onesposobljenosti ili smrti nesrpskih zatvorenika. Opšti uslovi za život bili su bijedni. Zatvorenici su bili toliko prenatrpani u različitim prostorijama u logoru da često nisu mogli ni sjesti ni leći na pod. Nužnika i prostorija za ličnu higijenu nije bilo dovoljno ili ih uopšte nije bilo. Voda koju su zatvorenici logora dobijali bila je nedovoljna količinski i obično zagađena. Nisu se mogli presvući, nisu imali posteljinu i praktično nisu imali nikakvu medicinsku njegu. Zatvorenici su jednom dnevno dobijali obrok nedovoljan za preživljavanje i bilo im je dozvoljeno otprilike tri minuta da uđu u dio gdje se nalazio restoran, jedu i izađu van. Odlazak u restoran često je bio propraćen batinama i drugim zlostavljanjem. 8. U logoru Omarska ispitivanja zatvorenika vršena su svakodnevno. Ispitivanja su redovno praćena batinama i mučenjem. Surove batine, mučenje, ubijanje, seksualno zlostavljanje i drugi oblici tjelesnog i duševnog maltretiranja bili su uobičajena pojava u logoru Omarska. Stražari u logoru i druga lica koja su dolazila u logor koristili su sve vrste oružja i predmeta za batinanje i druge vidove tjelesnog zlostavljanja zatvorenika. Konkretno, politički i društveni rukovodioci iz redova bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata, intelektualci, imućniji građani i ne-Srbi za koje se smatralo da su ekstremisti ili da su se suprotstavili bosanskim Srbima, naročito su podvrgavani zlonamjernim batinama, mučenjima i/ili ubijani. Najmanje nekoliko stotina zatvorenika utvrđenog i neutvrđenog identiteta nije preživjelo. 9. Logor Trnopolje bio je smješten u selu Trnopolje udaljenom oko deset kilometara od Prijedora. Uslovi u logoru Trnopolje bili su takođe bijedni i surovi. Opšti životni i higijenski uslovi bili su krajnje neodgovarajući. Minimalni obroci su neredovito obezbjeđivani. U raznim prilikama zatvorenicima je bilo dopušteno da napuštaju logor kako bi po okolini tražili hranu. Osoblje logora i druga lica kojima je dopuštan pristup u logor u cilju nanošenja teške tjelesne i duševne patnje zatvorenicima, ubijali su, tukli i na druge načine tjelesno i psihološki maltretirali zatvorene muškarce i žene. 10. Pored toga, mnoge žene zatvorene u logoru Trnopolje bile su silovane, seksualno zlostavljane ili na drugi način mučene od strane osoblja logora koje su činili i policajci i vojna lica, kao i od drugih, uključujući pripadnike vojnih jedinica sa tog područja koji su dolazili u logor sa tom izričitom namjerom. U mnogim slučajevima, žene i djevojke odvođene su iz logora i silovane, tučene ili seksualno zlostavljane na drugim mjestima. Neki od bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata koji su bili zatvoreni u Trnopolju pobjegli su u logor jer su vjerovali da ako ostanu u svojim kućama i selima imaju još manje izgleda da prežive. Logor Trnopolje služio je kao sabirno mesto za većinu konvoja koji su korišteni za prisilno premještanje ili deportovanje bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba iz opštine Prijedor. 11. Logor Keraterm nalazio se u krugu fabrike keramičkih proizvoda smještene na "novoj" cesti Prijedor-Banja Luka, nedaleko od centra Prijedora. Zatvorenici su držani u četiri skladišne prostorije koje su gledale na cestu. Kao i u logoru Omarska, način upravljanja u logoru bio je takav da je doveo do fizičke onesposobljenosti ili smrti nesrpskih zatvorenika. Opšti uslovi za život bili su surovi i nehumani. Zatvorenici su bili toliko prenatrpani u različitim prostorijama u logoru da često nisu mogli ni sjesti ni leći. Nužnika i prostorija za ličnu higijenu nije bilo dovoljno ili ih uopšte nije bilo. Nije bilo dovoljno vode. Nisu se mogli presvući, nisu imali posteljinu i praktično nisu imali nikakvu medicinsku njegu. Zatvorenici su jednom dnevno dobijali obrok nedovoljan za preživljavanje. 12. U logoru Keraterm ispitivanja zatvorenika vršena su svakodnevno. Ispitivanja su redovno praćena batinama i mučenjem. Surove batine, mučenje, ubijanje, seksualno zlostavljanje i drugi oblici tjelesnog i duševnog zlostavljanja bili su uobičajena pojava u logoru Keraterm. Stražari u logoru i druga lica koja su dolazila u logor koristili su sve vrste oružja i predmeta za batinanje i druge vidove tjelesnog zlostavljanja zatvorenika. Konkretno, politički i društveni rukovodioci iz redova bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata, intelektualci, imućniji građani i ne-Srbi za koje se smatralo da su ekstremisti ili da su se suprotstavili bosanskim Srbima, naročito su podvrgavani zlonamjernim batinama, mučenjima i/ili ubijani. Najmanje nekoliko stotina zatvorenika utvrđenog i neutvrđenog identiteta nije preživjelo.
13. Izuzev ako se drugačije ne navede, sva djela i propusti navedeni u ovim tačkama optužnice dogodili su se približno između 24. maja 1992. godine i 30. avgusta 1992. godine. 14. U svakom paragrafu koji sadrži optužbe o mučenju, ta su djela počinila službena lica ili lica koja su postupala u službenom svojstvu, ili su ta djela počinjena na njihov nagovor ili uz njihovu saglasnost ili znanje, i to sa jednim ili više sljedećih ciljeva: da bi se dobila informacija ili priznanje od žrtve ili treće osobe; da bi se žrtva kaznila za neko djelo koje je počinila žrtva ili treća osoba ili za koje se sumnjalo da ga je počinila žrtva ili treća osoba; da bi se žrtva ili treća osoba zastrašila ili se nad njom izvršila prinuda; i/ili iz bilo kog drugog razloga koji se temelji na diskriminaciji bilo koje vrste. 15. U svakom paragrafu koji tereti za zločine protiv čovječnosti, počinjena djela ili propusti bili su dio rasprostranjenih, masovnih ili sistematskih napada usmjerenih protiv civilnog stanovništva, a posebno protiv bosanskog muslimanskog i bosanskog hrvatskog stanovništva u prijedorskoj opštini. 16. Svi optuženi pojedinačno su odgovorni za zločine kojima ih optužnica tereti, u skladu sa članom 7(1) Statuta Međunarodnog suda. Prema definiciji člana 7(1), pojedinačna krivična odgovornost obuhvata planiranje, podsticanje, naređivanje, činjenje ili na drugi način pomaganje i doprinošnje planiranju, pripremi ili izvršavanju bilo krivičnog djela ili propusta navedenih u nastavku. Smisao izraza "učestvovanje", kako je upotrebljen u navedenim tačkama, obuhvata bilo koji i svaki vid pojedinačne krivične odgovornosti kako se to navodi u članu 7(1). 17. Pored toga, Duško SIKIRICA, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR i Dragan KOLUNDŽIJA su takođe, ili alternativno, krivično odgovorni za djela svojih potčinjenih s obzirom na krivična djela za koja ih tereti optužnica po osnovu njihovog nadređenog položaja u logoru, u skladu sa članom 7(3) Statuta Međunarodnog suda. Prema definiciji člana (7)3, lice u nadređenom položaju odgovorno je za krivična djela svojih potčinjenih ukoliko je nadređeni znao ili mogao da zna da će njegovi potčinjeni počiniti takva djela ili da su ih počinili, a nadređeni nije preduzeo potrebne i razumne mjere kako bi takva djela spriječio ili kaznio potčinjene. 18. Paragrafi 1 do 25 su ponovo navedeni i uključeni u svakoj od tačaka optužnice iznesenih u nastavku: Optuženi: 19 Duško SIKIRICA zvani "Sikira", rođen 23. marta 1964. u Čirkin Polju, opština Prijedor, Bosna i Hercegovina. On je bio upravnik logora Keraterm i bio je pretpostavljeni svima ostalima u logoru. 20. Damir DOŠEN zvani "Kajin", rođen 7. aprila 1967. u Čirkin Polju, opština Prijedor. Bio je komandir smjene u logoru Keraterm i nadzirao jednu od smjena stražara koje su radile u logoru. Kao komandir smjene i u vrijeme kada se nalazio u logoru, bio je nadređen cjelokupnom osoblju logora, (sa izuzetkom komandanta i zamjenika komandanta), i u odnosu na većinu posjetilaca. 21. Dušan FUŠTAR, rođen 29. juna 1954. u Prijedoru, Bosna i Hercegovina. Prije sukoba bio je mehaničar u "Autotransportu" u Prijedoru. Bio je komandir smjene u logoru Keraterm i nadzirao je jednu od smjena stražara koje su radile u logoru. Kao komandir smjene i u vrijeme kada se nalazio u logoru, bio je nadređen cjelokupnom osoblju logora, (izuzev komandanta i zamjenika komandanta), i u odnosu na većinu posjetilaca. 22. Dragan KOLUNDŽIJA zvani "Kole", rođen 19. decembra 1959. u Bosni i Hercegovini. Prije sukoba bio je vozač kamiona. Bio je komandir smjene u logoru Keraterm i nadzirao je jednu od smjena stražara koje su radile u logoru. Kao komandir smjene i u vrijeme kada se nalazio u logoru, bio je nadređen cjelokupnom osoblju logora, (sa izuzetkom komandanta i zamjenika komandanta), i u odnosu na većinu posjetilaca. 23. Nenad BANOVIĆ zvani "Bani", rođen 28. oktobra 1969. u Prijedoru, Bosna i Hercegovina. Prije sukoba radio je kao konobar. Redovno je obavljao dužnost stražara u logoru Keraterm i učestvovao u zlostavljanju, premlaćivanju, mučenju i/ili ubijanju zatvorenika u logoru Keraterm. 24. Predrag BANOVIĆ zvani "Čupo", rođen 28. oktobra 1969. u Prijedoru, Bosna i Hercegovina. Prije sukoba radio je kao konobar. Redovno je obavljao dužnost stražara u logoru Keraterm i učestvovao u zlostavljanju, premlaćivanju, mučenju i/ili ubijanju zatvorenika u logoru Keraterm. 25. Duško KNEŽEVIĆ zvani "Duća", rođen 17. juna 1967. u mjestu Orlovača /?/ u opštini Prijedor. Prije sukoba radio je kao konobar. Po svemu sudeći on nije obavljao redovnu dužnost u logoru Keraterm, ali je u brojnim prilikama ulazio u logor Keraterm sa namjerom da zlostavlja, tuče, muči i/ili ubija zatvorenike. OPTUŽBE: TAČKE 1 i 2 26. Od proljeća 1992. godine, srpske vlasti u Bosni naredile su i sprovele plan koji je imao za cilj protjerivanje bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata iz prijedorske opštine i dijelova Bosne i Hercegovine koji su proglašeni srpskom teritorijom. Izvršenje tog plana, kako je gore navedeno u stavovima 4 do 12, značilo je: (1) ubijanje bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata; (2) nanošenje teške tjelesne i duševne patnje bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima; i (3) namjerno nametanje takvih životnih uslova bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima koji su bili sračunati na fizičko uništenje jednog dijela muslimanskog i hrvatskog stanovništva u Bosni. 27. U cilju sprovođenja ovog plana, prijedorski Krizni štab najprije je uveo ograničenje kretanja kojim je muslimansko i hrvatsko stanovništvo Bosne natjerano da ostane u selima i krajevima u kojima su živjeli. Zatim je na te oblasti izvršen napad združenih snaga 343. brigade i drugih jedinica Jugoslovenske narodne armije (JNA) i Vojske Republike Srpske (VRS), jedinica Teritorijalne odbrane (TO) iz Prijedora, redovnih i rezervnih policijskih snaga iz Prijedora i paravojnih jedinica koje je organizovala i opremila Srpska demokratska stranka (SDS). 28. Napadi na bosanska muslimanska i hrvatska sela i krajeve otpočeli su jakom artiljerijskom paljbom po stambenim i poslovnim objektima. Nakon ovih bombardovanja u te krajeve su ušli bosanski Srbi i srpske snage radi sabiranja preživjelih. Prolazeći kroz sela, ove snage su pobile mnoge bosanske Muslimane i bosanske Hrvate i opljačkale i razorile njihove domove. Kada su velike grupe muslimanskih i hrvatskih civila uhapšene i sprovedene do sabirnih tačaka radi prebacivanja u logore, muškarci za koje se smatralo da su vojno sposobni ili su radili kao policajci, često su izdvajani iz grupa i ubijani. Napadi na sela i druge dijelove opštine gdje su bili sakupljeni bosanski Muslimani i bosanski Hrvati nastavljeni su tokom čitavog juna i jula 1992. godine. 29. Bosanski Muslimani i bosanski Hrvati koje su uhapsile srpske snage i snage bosanskih Srba, koji nisu odmah ubijeni, odvedeni su u zatočeničke logore koji su osnovani po nalogu Kriznog štaba, uključujući i logor Keraterm. Tokom čitavog ljeta postojala je koordinacija i zatvorenici su prebacivani iz jednog u drugi logor. Za vrijeme rada logora, uključujući i logor Keraterm, bosanski Srbi - vojnici i policajci - koji su upravljali ovim logorima, njihovo osoblje i druga lica koja su dolazila u logor, ubili su stotine bosanskih muslimanskih i bosanskih hrvatskih zatvorenika. 30. Bosanski Srbi - vojnici i policajci - koji su upravljali ovim logorima, njihovo osoblje i druga lica koja su dolazila u logor takođe su nanijeli tešku tjelesnu i duševnu patnju bosanskim zatočenim bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima izlažući ih seksualnom zlostavljanju, mučenju, premlaćivanju i pljački, kao i drugim oblicima duševnog i fizičkog zlostavljanja. U Keratermu su surova batinanja, mučenje i ubijanje zatvorenika bili svakodnevna pojava. 31. Logorima Keraterm, Omarska i Trnopolje svjesno se upravljalo na takav način koji je imao za cilj da zatvorenicima nametne takve uslove koji će dovesti do njihovog fizičkog uništenja u namjeri da se bosanski muslimanski i bosanski hrvatski narod uništi kao nacionalna, etnička ili vjerska grupa. Uslovi su bili bijedni i surovi. Dnevni obroci, kada su ih zatvorenici dobijali, bili su nedovoljni za preživljavanje. Zatvorenicima nije pružana adekvatna ljekarska njega ili je uopšte nije bilo, a opšti sanitarni uslovi su bili više nego nedovoljni. U svim logorima, uključujući i logor Keraterm, zatvorenici su bili stalno izloženi ili primoravani da gledaju nečovječne postupke, uključujući ubistvo, silovanje i seksualne napade, mučenje, premlaćivanje i pljačku, kao i druge oblike duševnog i tjelesnog zlostavljanja. 32. Od 29. aprila 1992. do 30. avgusta 1992, srpske vlasti u Bosni planirale su, organizovale, naredile i sprovele kampanju protjerivanja bosanskog muslimanskog i bosanskog hrvatskog stanovništva iz opštine Prijedor i onih dijelova Bosne i Hercegovine koje je srpsko bosansko rukovodstvo proglasilo za srpsku teritoriju. Okosnica te kampanje bila je da se dio bosanskog muslimanskog i bosanskog hrvatskog stanovništva pobije čime bi se obezbijedilo da ostali ne požele da se vrate. To je postignuto ubijanjem i pogubljivanjem pripadnika tih grupa, podvrgavanjem ostalih teškoj tjelesnoj i duševnoj patnji i zatvaranjem bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata iz opštine Prijedor u logore Keraterm, Omarska i Trnopolje u uslovima sračunatim na fizičko uništavanje tih zatočenika; sva ta djela izvršena su u namjeri uništavanja dijela grupa prijedorskih bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata kao takvih. 33. Od 24. maja do 30. avgusta 1992, Duško SIKIRICA je podsticao, izvršio ili na drugi način doprinio i pomogao ubijanju bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata nanoseći tešku tjelesnu i duševnu patnju bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima i namjernim podvrgavanjem bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata takvim uslovima života sračunatim na fizičko uništavanje dijela bosanskog muslimanskog i bosanskog hrvatskog stanovništva u namjeri da se uništi dio bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata kao nacionalna, etnička ili vjerska grupa. Duško SIKIRICA je učestvovao u gore navedenim djelima uzevši ličnog udjela u takvim postupcima time što je podstrekavao, odobravao, podsticao, pristajao i pomagao uvođenje i održavanje takvih uslova u logoru i vršenje krivičnih djela protiv zatvorenika u logoru Keraterm. 34. Nadalje, od 24. maja 1992. do 30. avgusta 1992, Duško SIKIRICA je znao ili imao razloga da zna da bosanski Srbi i srpske snage pod njegovom kontrolom u logoru Keraterm ubijaju bosanske Muslimane i bosanske Hrvate, nanose teške tjelesne i duševne patnje bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima i namjernom podvrgavaju bosanske Muslimane i bosanske Hrvate takvim uslovima života koji su sračunati na fizičko uništenje bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata u logoru Keraterm, u namjeri da se uništi dio bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata kao nacionalna, etnička ili vjerska grupa, ili su to već učinile, a on nije preduzeo potrebne i razumne mjere kako bi takva djela spriječio ili kaznio njihove počinioce. Ovim postupcima ili propustima, Duško SIKIRICA je počinio:
TAČKE 3 DO 5 35. Od 24. maja 1992. do 30. avgusta 1992, Duško SIKIRICA, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR, Dragan KOLUNDŽIJA, Nenad BANOVIĆ, Predrag BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ učestvovali su u progonu bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba u prijedorskom kraju, a konkretno u logoru Keraterm, na političkim, rasnim ili vjerskim osnovama. 36. Progoni su vršeni sljedećim sredstvima:
37. Duško SIKIRICA je podsticao, počinio ili na drugi način pomagao i doprinosio progonu bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba iz prijedorskog kraja na političkim, rasnim ili vjerskim osnovama, kao i izvršenju drugih krivičnih djela za koje ga tereti ova optužnica, uzijamući ličnog udjela u takvim postupcima time što je podstrekavao, odobravao, podsticao, pristajao i pomagao uvođenje i održavanje takvih uslova u logoru Keraterm i vršenje krivičnih djela protiv zatvorenika u logoru Keraterm kako je navedeno u stavu 35, uključujući i ona djela navedena u stavovima 43 do 50 u nastavku. 38. Kao upravnik logora Duško SIKIRICA je imao ovlašćenja da izmijeni uslove zatočeništva u logoru Keraterm. Imao je ovlašćenje da kontroliše ponašanje stražara u logoru i da spriječi ili kontroliše ponašanje posjetilaca koji su dolazili u logor. Imao je ovlašćenje da određuje dnevni režim za zatočenike i da im odobri veće slobode i prava u logoru, uključujući i pristup pitkoj vodi, razumne životne i higijenske uslove i kontakt sa porodicama ili prijateljima radi dobijanja odeće, sredstava za higijenu, hrane i lijekova. Uz to, kao policajac u aktivnoj službi, Duško SIKIRICA je bio dužan već po tom osnovu da podržava važeće zakone na teritoriji Bosne i Hercegovine i štiti živote i imovinu civilnih lica. 39. Damir DOŠEN i Dušan FUŠTAR su podsticali, počinili ili na drugi način pomagali i doprinosili progonu bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba iz prijedorskog kraja na političkim, rasnim ili vjerskim osnovama, kao i drugim krivičnim djelima kojima ih tereti ova optužnica, direktnim učestvovanjem u raznim krivičnim djelima i svojim podstrekavanjem, odobravanjem, podsticanjem, pristajanjem i pomaganjem uvođenja i održavanja takvih uslova u logoru Keraterm i vršenja krivičnih djela protiv zatvorenika u logoru Keraterm, kako je navedeno u stavu 35, uključujući i ona djela navedena u stavovima 43 do 50 u nastavku. 40. Kao komandiri smjena u logoru Keraterm, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR i Dragan KOLUNDŽIJA imali su ovlašćenja da izmijene uslove zatočeništva u logoru Keraterm u vrijeme kada su se oni nalazili na dužnosti. Imali su ovlašćenje da kontrolišu ponašanje stražara raspoređenih u njihovim smjenama i da spriječe ili kontrolišu ponašanje posjetilaca koji su dolazili u logor. Imali su ovlašćenje da zatvorenicima odobre veće slobode i prava u logoru, uključujući i pristup pitkoj vodi, razumne životne i higijenske uslove i kontakt sa porodicama ili prijateljima radi dobijanja odjeće, sredstava za higijenu, hrane i lijekova. Uz to, kao policajci u aktivnoj službi, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR i Dragan KOLUNDŽIJA bili su dužni, već po tom osnovu, da podržavaju važeće zakone na teritoriji Bosne i Hercegovine i štite živote i imovinu civilnih lica. 41. Od 24. maja do 30. avgusta 1992. godine, Nenad BANOVIĆ, Predrag BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ su podsticali, počinili ili na drugi način pomagali i doprinosili progonu bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba iz prijedorskog kraja na političkim, rasnim ili vjerskim osnovama, kao i drugim krivičnim djelima kojima ih tereti ova optužnica, direktnim i trajnim učestvovanjem u raznim krivičnim djelima i svojim podstrekavanjem, odobravanjem, podsticanjem, pristajanjem i pomaganjem uvođenja i održavanja takvih uslova u logoru Keraterm i vršenja krivičnih djela protiv zatvorenika u logoru Keraterm, kako je navedeno u stavu 35, uključujući i ona djela navedena u stavovima 43 do 50 u nastavku. 42. Uz to, od 24. maja do 30. avgusta 1992, Duško SIKIRICA, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR i Dragan KOLUNDŽIJA znali su ili su imali razloga da znaju da se njima potčinjena lica u logoru Keraterm spremaju da učestvuju u progonu bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih ne-Srba u opštini Prijedor na političkim, rasnim ili vjerskim osnovama, uključujući i djela navedena u stavovima 43 do 50 u nastavku, ili su to već učinile, a on nije preduzeo potrebne i razumne mjere kako bi takva djela spriječio ili kaznio njihove počinioce. Ovakvim postupcima ili propustima, optuženi Duško SIKIRICA, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR, Dragan KOLUNDŽIJA, Nenad BANOVIĆ, Predrag BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ počinili su:
Uz to, optuženi Duško SIKIRICA, Damir DOŠEN, Dušan FUŠTAR i Dragan KOLUNDŽIJA snose krivičnu odgovornost za djela navedena u tačkama 3 i 5, u skladu sa članom 7(3) Statuta Međunarodnog suda.
43. Oko 20. jula 1992. muškarci - bosanski Muslimani, bosanski Hrvati i drugi ne-Srbi, iz dijela prijedorske opštine poznatog kao "Brdo", u koji spadaju sela Hambarine, Čarakovo, Rakovčani, Bišćani i Rizvanovići, dovedeni su u logor Keraterm i zatvoreni u prostoriju broj 3. U toku večeri 24. jula 1992. godine, dok je Dragan KOLUNDŽIJA bio na dužnosti komandira stražarske smjene, srpske snage su mitraljezima pucale na prostoriju broj 3 što je imalo za posljedicu smrt većine zatvorenika u toj prostoriji. Svojim učešćem u gore navedenim postupcima, Dragan KOLUNDŽIJA je počinio:
Uz to, Dragan KOLUNDŽIJA snosi krivičnu odgovornost za zločine navedene u tačkama 6 i 7 u skladu sa članom 7(3) Statuta Međunarodnog suda. TAČKE 8 DO 11 44. Otprilike 25. jula 1992, dan pošto je oko 150-200 zatočenika pobijeno u logorskoj prostoriji broj 3, Duško SIKIRICA i Dušan FUŠTAR učestvovali su u izdavanju naloga da se odabere otprilike dvadeset preživjelih zatočenika iz prostorije broj 3 na koje će se prebaciti odgovornost za navodno bjekstvo zatočenika u vrijeme ubijanja zatočenika u prostoriji broj 3. Izdvojeni zatočenici su tada izvedeni iz prostorije i pogubljeni po kratkom postupku. Učestvovanjem u gore navedenim djelima i činjenicom da su kao nadređena lica bili odgovorni za postupke svojih potčinjenih, Duško SIKIRICA i Dušan FUŠTAR počinili su:
ili, alternativno,
45. Otprilike 25. juna 1992. godine, iz logorske prostorije broj 2 prozvana je grupa zatočenika, uključujući i Redžepa GRABIĆA. Damir DOŠEN, Duško KNEŽEVIĆ i druga lica teško su pretukli grupu zatočenika iz prostorije broj 2, uključujući GRABIĆA. Usljed ovog premlaćivanja, GRABIĆ je izgubio svijest. Učešćem u gore navedenim djelima, Damir DOŠEN i Duško KNEŽEVIĆ počinili su:
Uz to, optuženi Damir DOŠEN krivično je odgovoran za djela navedena u tačkama 12 do 15 u skladu sa članom 7(3) Statuta Međunarodnog suda. TAČKE 16 do 22 46. Otprilike u drugoj polovini juna 1992. godine, Predrag BANOVIĆ, DUŠKO KNEŽEVIĆ i druga lica, učestano su prozivali grupu zatočenika iz logorske prostorije broj 2, među kojima i Emsuda BAHONJIĆA čovjeka po imenu JUSUFAGIĆ, zvanog "Car" i surovo ih tukli i zlostavljali. Za vrijeme tih premlaćivanja Duško KNEŽEVIĆ i druga lica prisiljavali su BAHONJIĆA na razne degradirajuće, ponižavajuće i/ili bolne radnje, kao što je ležanje na razbijenom staklu, uzastopno iskakanje sa kamiona i felacio nad drugim zatočenikom i nasilno su mu gurani razni predmeti u anus. Duško KNEŽEVIĆ i druga lica takođe su prisiljavali JUSUFAGIĆA na razne degradirajuće, ponižavajuće i/ili bolne radnje, kao što je trčanje sa teškim mitraljezom u rukama dok se ne sruši, felacio nad drugim zatočenikom i nasilno su mu gurani razni predmeti u anus. I BAHONJIĆ i JUSUFAGIĆ su izdahnuli usljed povreda zadobijenih od premlaćivanja i maltretiranja. Učestvovanjem u gore navedenim djelima, Predrag BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ počinili su:
Uz to, učestvovanjem u gore navedenim djelima, Duško KNEŽEVIĆ počinio je:
TAČKE 23 DO 26 47. Sredinom jula 1992. godine, Besim HRGIĆ je prozvan iz logorske prostorije broj 4 i surovo pretučen od strane Predraga BANOVIĆA, Duška BANOVIĆA i drugih lica. HRGIĆ je izdahnuo od povreda zadobijenih tokom premlaćivanja. Učestvovanjem u gore navedenim djelima, Predrag BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ počinili su:
48. Sredinom jula 1992. godine, veliki broj zatočenika prozivan je iz prostorija i surovo tučen od strane grupe stražara i drugih lica, uključujući Predraga BANOVIĆA, Nenada BANOVIĆA i Duška KNEŽEVIĆA. Nekolicina zatočenika je izdahnula od posljedica tih premlaćivanja, uključujući i Jasmina IZEJIRIJA, "Špiju" MEŠIĆA i Dragu TOKMADŽIĆA. Učestvovanjem u gore navedenim djelima Predrag BANOVIĆ, Nenad BANOVIĆ i Duško KNEŽEVIĆ počinili su:
49. U periodu od 24. maja do 30. avgusta 1992. godine, Duško KNEŽEVIĆ je učestvovao u mučenju i/ili premlaćivanju bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih nesrpskih zatočenika u logoru Keraterm, uključujući i:
Učestvovanjem u gore navedenim djelima, Duško KNEŽEVIĆ počinio je:
TAČKE 37 do 42 50. Između 24. maja 1992. i 30. avgusta 1992. godine Predrag BANOVIĆ je učestvovao u ubistvu, mučenju i/ili premlaćivanju bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata i drugih nesrpskih zatočenika logora Keraterm, uključujući i:
Učestvovanjem u gore navedenim djelima, Predrag BANOVIĆ počinio je:
/potpis na originalu/ Dana 24. avgusta 1999. |