Služba za žrtve i svedoke Međunarodnog suda predstavila je juče u Haškom institutu za globalnu pravdu (The Hague Institute for Global Justice) izveštaj “Odjeci svedočenja: Pilot-studija o dugoročnim posledicama svedočenja pred MKSJ”.
Uvodno izlaganje je održao predsednik MKSJ, sudija Carmel Agius, nakon čega je usledila prezentacija u kojoj su predstavljeni rezultati ove studije koja je sprovedena tokom poslednje četiri godine.
Ova studija Službe za žrtve i svedoke, koja je sprovedena u saradnji s Mirovnim institutom Castleberry Univerziteta Severnog Teksasa (Castleberry Peace Institute of the University of North Texas), istražuje kakav je uticaj svedočenje ostavilo na 300 svedoka o činjenicama koji su svedočili pred Međunarodnim sudom. Ispitanici su s područja Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i sa Kosova. Većina njih je tokom rata pretrpela teške emocionalne i fizičke traume.
Ovaj izveštaj pokazuje da je proces svedočenja raznovrstan, složen i različit za svakog svedoka. Najčešće pominjani razlozi za svedočenje su altruistični, prvenstveno da bi se pomoglo sudijama da donesu pravednu odluku i ispunila moralna obaveza prema žrtvama. Većina ispitanika je izjavila da svedočenje pred Međunarodnim sudom nije imalo negativnih posledica na njihovo zdravlje i da je uticaj više pozitivan nego negativan i pre i posle svedočenja.
Velika većina od 300 svedoka koji su ispitani izjavila je da se danas osećaju relativno bezbedno, uključujući i one koji su svedočili javno i one kojima su tokom svedočenja odobrene zaštitne mere. Ophođenje prema njima tokom boravka na MKSJ doživeli su kao pravično (bez obzira da li su svedočili za Tužilaštvo ili odbranu), i smatraju da su lično doprineli ostvarivanju pravde i utvrđivanju istine. Ovi svedoci su optimistički raspoloženi u vezi sa svojom opštom životnom situacijom, ali su nezadovoljni trenutnom političkom situacijom u područjima na kojima imaju prebivalište.
Na osnovu rezultata ove studije, Služba za žrtve i svedoke i Univerzitet Severnog Teksasa izneli su predlog da međunarodne pravosudne institucije dodatno razviju i standardizuju mehanizme podrške kako bi se zaštitila dobrobit svedoka. Stoga istraživači Službe za žrtve i svedoke i Univerziteta Severnog Teksasa pozivaju sudove da sprovedu programe naknadnih kontakata s licima koja svedoče i da razviju snažne odnose sa zajednicama u kojima svedoci žive.
Ovaj izveštaj će biti predstavljen kasnije tokom ovog meseca u Sarajevu, Beogradu, Prištini i Zagrebu.
